četvrtak, 05.03.2020.
Obrazovno turistička tura „Nevidljive mape Vranja“ i predstava DAH teatra „Nevidljivi grad“
Vranjski srednjoškolci su kroz istraživački proces, a uz podršku saradnika i koordinatora Grupe 484, osmislili obrazovno-turističku turu „Nevidljive mape Vranja“, koja je prvi put izvedena 5. marta 2020. godine u Vranju. Tog dana smo, zajedno sa lokalcima i mladim migrantima/kinjama, iscrtavali alternativne mape ovog grada, koristeći istoriju svakodnevnog života i kulturno nasleđe, oblikovano u dramski performans.
Tura je započela ispred Gimnazije „Bora Stanković“, gde su vranjski srednjoškolci održali čas o vranjskom iliti vranjanskom i poveli sve prisutne rutom Amerikanski dom (nekadašnji dom za decu bez roditeljskog staranja)-Beli most-Česma Đerenka-bazen Delfin-Gornja čaršija-Haremluk. Obogatili smo svoje znanje činjenicama, legendama, predanjima i pričama o ličnostima i građevinama koje su obeležile istoriju Vranja i ostavile trag, koji često ostaje nevidljv za većinu stanovnika i turista. Gimnazijalci i učenici Ekonomsko-trgovinske škole u Vranju su nam otkrili ko su bile i koliko su doprinele razvoju ovog grada: Helen King, direktorka Amerikanskog doma; doktorka Emsli Haton; Stana Avramović Karaminga, „primabalerina na vranjski sevdah“, autorka popularne pesme „Dimitrijo, sine Mitre“. Takođe, predstavili su nam doktora Franja Kopšu i trag koji je ostavio u Vranju kada je osnovao prvo pevačko društvo, doneo prvi klavir, upoznao Vranjance sa kelerabom i celerom, kao i sa pčelarstvom. Majstora trube Bakiju Bakića je pesmom predstavio mladi Melvin Arsić, poznat u Vranju po svojim nastupima i sjajnom trubačkom umeću. Mladi Vranjanci su kroz lokalne šale i improvizacije predstavili svog sugrađanina Koleta, krojača, frizera i šminkera na romskim svadbama, kao i dešavanja na bazenu Delfin, prvom teniskom terenu Lunga, česmi Đerenki, kao preteči društvenih mreža, zasmejavši sve prisutne. Mladi na sve to dodaju da su Romeo i Julija imali happy end u odnosu na Ajšu i Stojana i priču o Belom mostu. Turu smo završili ispred Haremluka, domaćinski, uz samsu (lokalnu pitu sa belim lukom) i uz poziv da Vranje ima još dosta toga iz istorije da ponudi, kao i da će rado to činiti.
Sutradan, 6. marta 2020. godine, članovi i članice DAH teatra su izveli predstavu „Ne/vidljivi grad“ koja nam je osvetlila multietničku strukturu Vranja i učinila vidljivim bogatstvo različitih kultura koje čine ovaj grad, a često ostaju skrivene. Predstava se izvodila u gradskom autobusu, na redovnoj liniji koja saobraća od Vranja do sela Ćukovac i pokazala je svu snagu i lepotu Vranja kroz uticaj stranaca na društveni i kulturni život ovog grada.
Tokom rada sa srednjoškolcima i pripremi ture sarađivali smo sa Gimnazijom „Bora Stanković” i Ekonomsko-trgovinskom školom, a sve aktivnosti podržala je Delegacija Evropske unije u Republici Srbiji u okviru projekta „Izvan poglavlja: Pristup različitostima”.
