utorak, 01.08.2017.
Kampanja u Subotici: izložba „Zajednički imenilac“ i program „Oni koji odlaze“
Naša plodna saradnja sa Savremenom galerijom Subotica, nastavila se i ove godine. Pored gostovanja izložbe „Zajednički imenilac“, sarađivali smo i na programima koji su se odvijali tokom jula. Subotička kampanja počela je 29. juna, dolaskom vranjskih i sjeničkih srednjoškolaca u Suboticu. Za njih je organizovana tura po gradu: obilazak znamenitosti i zanimljivih arhitektonskih zdanja koja svedoče o raznovrsnosti kultura i govore o životu različitih zajednica kroz istoriju Subotice. Ovu turu je vodio Mirko Grlica, istoričar i kustos Gradskog muzeja Subotica. Njegova priča o istoriji i demografiji Subotice, osvetlila je načine na koji su migracije i susreti različitih kultura doprinosili razvoju ovog grada.
Sledećeg dana, profesorka književnosti iz užičke Gimnazije i organizatorka književnog festivala „Na pola puta“, Ružica Marjanović održala je srednjoškolcima radionicu „Čitanje grada“, na kojoj su se bavili analizom književnih tekstova Danila Kiša, Vislave Šimborske i Darka Rundeka. Analizom simbola i „tragova“ rasutih po tekstu, dekodirani su različiti slojevi značenja dela. Posebno su osvetljene filozofske i ideološke postavke utkane u književni tekst. Popodne su đaci učestvovali na radionici „Ja kao kustos“, sa autorskim timom izložbe, kako bi se pripremili da predstave eksponate na otvaranju.
Izložba je svečano otvorena 30. juna, u Savremenoj galeriji. Ispred Savremene galerije, prisutne je pozdravila kustoskinja Jasmina Jovančić Vidaković. One je opisala dosadašnju saradnju Savremene galerije i Grupe 484, ističući zajedničke ciljeve i stav da muzeji i galerije treba da budu mesta društvene kritike i društvene promene. Takođe, predstavila je tribinski program „Oni koji odlaze“, koji će se odvijati tokom trajanja izložbe. Rad obrazovnog programa Grupe 484, pre svega sa izbeglicama, ali i delovanje na obrazovne procese kroz programe za nastavnike, srednjoškolce i studente, predstavila je Tamara Cvetković, programska asistentkinja Grupe 484. O radu u centrima i nastajanju izložbe govorili su umetnici Luka Knežević Strika i Snežana Skoko, a srednjoškolci su publici predstavili izložene eksponate.
„Zajednički imenilac“ je rezultat višemesečnog rada umetnika/ca Luke Kneževića Strike, Snežane Skoko i Ivane Bogićević Leko u centrima za smeštaj tražilaca azila u Srbiji. Izložba je kombinacija dokumentarinih zabeleški, radova nastalih interakcijom umetničkog tima i učesnika/ca radionica, umetničkog uobličavanja sadržaja i tema razgovora sa korisnicima/cama centara. Izložba tematizuje pitanja identiteta, kultura i običaja, položaja žene u različitim društvima, ambicija, nada i strepnji, kao i granica – državnih i simboličkih.
Sadržaj izložbe su: tekstilne knjige Knjiga imena i Reči koje me opisuju – radovi migrantkinja različitim tehnikama veza, a inspirisani razgovorima o identitetu i formirani u zbirku; vezeni stolnjak za Nowruz sofru i ruke kao simbol vrednog rada i prijateljstva; Make up ćošak koji sabira priče o samopoštovanju, ljudskom dostojanstvu i borbi za prava, naročito prava žena; Sećanje na budućnost – fotoportreti ispred projekcija gradova; Vidim ti dalek put – želje za budućnost prikazane kao sudbina u šoljici kafe (štampa na kanvasu); Mladenci – napred, ostali stoj! – portreti sa fotografijama sa venčanja; publikacija Moja poslednja noć u kampu Šarija – narativna i foto priča fotografa Ziraka, koga smo upoznali u Bogovađi. Svaki od ovih radova priča priču o našim temama za vreme Sofra Art-a, o jeziku, o čuđenju i razumevanju, otkrivanju, oslobađanju od sopstvenih predrasuda, a priče su predstavljene u katalogu Zajednički imenilac. Pored pomenutih autora, dizajnu izložbe je doprineo i umetnički kolektiv „Škart“.
Tokom jula, u Savremenoj galeriji održavana su predavanja, projekcije filmova i prezentacije istraživanja, koje se bave pitanjem migracija sa istorijskog sociološkog, antropološkog i kulturnog aspekta, u okviru programa „Oni koji odlaze“.
Mirko Grlica, istoričar i muzejski savetnik Gradskog muzeja Subotica, održao je predavanje „Jedna migrantska priča: Ilona Fülöp”, o subotičkoj književnici koja je u vremenu pre Prvog svetskog rata emigrirala u SAD. Sledeća u nizu bila je projekcija dokumentarnog filma „U vrtlogu“ reditelja Zoltana Šifliša. Predavanje „Društveno odgovorni muzeji – prateći programi izložbe Jugo, moja Jugo: gastarbajterske priče“ održala je Sara Sopić, istoričarka umetnosti, kustoskinja Muzeja istorije Jugoslavije; a poslednji događaj je bio razgovor sa Evom Mikuškom, predavačicom sa Univerziteta u Čičesteru, Engleska, sa temom „Ostati ili otići: migracije stanovništva Vojvodine“. Razgovore i programe vodila je kustoskinja Savremene galerije, Jasmina Jovančić Vidaković.
Projekat: INVOLVED – Inkluzivne zajednice na putu ka osetljivijem društvu bez diskriminacije
Cilj: Skretanje pažnje na prava tražilaca azila i migranata, podizanje svesti opšte i stručne javnosti o društevnim, ekonomskim i kulturalnim pravima tražilaca azila i migranata
Realizatori: Grupa 484 (Obrazovni program „Mi i oni drugi“)
Podrška: Delegacija Evropske unije u Republici Srbiji – Evropski instrument za demokratiju i ljudska prava (EIDHR), Kancelarija za saradnju sa civilnim društvom Vlade Republike Srbije
Fotografije: Jelena Mijić
